16.
Năm tôi
học lớp 3, lớp tôi bổ sung thêm mấy bạn học mới. Nghe nói, cuộc chiến tranh
bằng không quân của Mỹ ra miền Bắc ác liệt quá, khi ấy, Mỹ lại đe dọa sẽ đánh
thẳng vào Hà Nội, vì thế, nhiều trường đại học ở Hà Nội phải sơ tán về các vùng
nông thôn lân cận. Vùng quê tôi, đón nhận mấy khoa của Trường Đại học Tổng hợp
sơ tán về. Trong số mấy học sinh bổ sung vào học cùng lớp với tôi có hai người
là anh em ruột, ấy là Bình, người anh và Duyên, em gái. Chú Mạnh, cô Phương, bố
mẹ họ là cán bộ của Trưởng Tổng hợp, được phân công theo sinh viên về đây. Cả
nhà, gồm 5 người, sau anh em Bình, Duyên, còn có cu cậu út là Tú, học lớp 1.
Chẳng hiểu sao, Bình hơn em gái mình 2
tuổi mà anh em lại học cùng niên khóa. Cùng trang lứa vời chúng tôi, nhưng hai
anh em nhà này phổng phao hơn, phải chăng người thành phố được chăm sóc và ăn
uống tốt hơn. Vì cùng là người từ thành phố về, nên hai anh em Bình, Duyên
nhanh chóng thân với tôi, còn có lẽ, khi ấy tôi thuộc diện học giỏi nhất lớp.
Về học lực, Duyên khá hơn anh mình, tuy nhiên, khi gặp những bài toán khó, hai
anh em vẫn phải nhờ tôi giải giúp. Vì thân và hay qua lại nhà nhau, nên bù lại,
tôi lại được anh em họ cho mượn sách truyện. Thật may mắn cho tôi làm sao, và cho
đến tận bây giờ, đã nửa thế kỷ trôi qua, kể từ ngày đó, tôi vẫn thầm cảm ơn anh
em Bình-Duyên đã cho tôi mượn sách truyện đọc. Không ngần ngại, tôi khẳng định,
đấy là những cuốn sách đầu đời tôi được đọc, nhờ đó, tôi sinh lòng say mê sách,
lòng ham hiểu biết, và sớm có chút hiểu biết, tri thức từ khi còn nhỏ tuổi. Số
là, trưởng sơ tán, về theo có cả bộ phận thư viện, tư liệu, mà cô Phương, mẹ
của anh em nhà ấy lại là nhân viên của bộ phận này. Vậy là họ mượn quyển nào là
tôi được đọc ké quyển đỏ. Chỉ mỗi tội áp lực, là mỗi quyển tôi mượn, không được
quá ba ngày, thậm chí, có quyển chỉ một ngày, phải trả lại đề hoàn về thư viện.
Chẳng hiểu anh em nhà ấy đọc sách ra sao, chứ đến tay tôi là tôi ngấu nghiến
cho bằng hết. Tôi đọc quên ngày quên đêm, thậm chí phải lỉnh ra một xó nào đó,
góc bếp, xó vườn, chân lũy tre, miễn đừng để bố mẹ tôi biết là được. Thực ra,
bố mẹ tôi khuyến khích con cái việc đọc sách, nhưng lại lo vì quá say mê mà xao
nhãng việc học bài. Giờ đây, tôi không nhớ rõ bao nhiêu quyển đã qua tay tôi,
song cuốn sách đầu tiên đã khiến tôi mê mẩn và để lại ấn tương sâu đậm nhất
trong tôi thời đi học, ấy là cuốn “Thần
thoại Hy Lạp”. Ngày ấy, tôi đã say đắm thế giới của các vị thần, thần Zớt
(Zeus), vị thần chúa tể, với cây quyền trượng trong tay và vũ khí sấm chớp, cai
quản bầu trời bao la với quần thần trên đỉnh Olanhpơ (Olimpus) rực rỡ; thần
Hades cai quản địa ngục tăm tối; thần Poseidon với chiếc đinh ba cai quản biển
khơi mênh mông cuộn sóng... rồi đó, là các vị thần, Hera, nữ Hôn nhân và Gia
đình, quyền uy, vợ của thần Zớt; Apolon-thần Ánh sáng điển trai có cây cung bạc;
Ares-thần Chiến tranh có bộ dạng dữ tợn, Athena-nữ thần Trí tuệ sáng suốt;
Aphrodite-nữ thần sắc đẹp quyến rũ. Hermes (Mercury), thần Bách nghệ cực kỳ
thông minh, khôn khéo và lanh lợi; Atemix (Diana)- nữ thần săn bắn xinh đẹp,...
Rồi nữa, là các vị thần là Iris-thần Cầu vồng, truyền tin như gió; Dionysus- thần
Rượu nho, và đặc biệt, Eris-nữ thần Bất hòa và xung đột, người đã thả quả táo
vàng “tặng cho người đẹp nhất” vào bàn
tiệc trong cưới vua Hy Lạp Peleus và nữ thần biển Thetis, khiến ba nữ thần
là Hera, Athena và Aphrodite tranh nhau, và cuối cùng thần Zớt đành phải trao
xứ mệnh phân xử bằng cách trao quả táo vàng ấy cho chàng hoàng tử Paris, người nổi
tiếng đẹp trai, và kết quả, anh chàng này đã trao quả táo vàng cho nữ thần tình
yêu Aphrodite, khi nàng ta hứa sẽ giúp chàng chinh phục người phụ nữ nhan sắc
nhất thế giàn, khiến hai nữ thần kia nổi giận, đó là nguyên nhân gây bất hòa
giữa các vị thần, dẫn đến cuộc chiến tranh thành Troa tàn khốc, từng được kể
trong trường ca Iliat bất hủ... Tôi cũng rất ngưỡng mộ các vị anh hùng của Thần
thoại Hy Lạp là Hec-quyn, A-sin, Hec-to, tuy thân hình mình mảnh khảnh, ngại
chuyện đụng chân đụng tay, nhưng lại dám mơ ước mình có được tinh thần như các
vị anh hùng đó...
Cùng với Thần thoại Hy Lạp, tôi còn được đọc Chiến tranh và Hòa bình của Lev Tolstoi, Những linh hồn chết của Gogol, ... mà sau này, tôi mới biết đấy
là những tác phẩm kinh điển của văn học Liên Xô. Trong số sách truyện ngày ấy,
tôi nhớ, có một số tác phẩm hiện đại đề tài về chiến tranh thế giới thứ hai như
Đội cận vệ thanh niên, Trong chiến hào Stalingrat... Còn văn
học Trung Quốc thì chỉ được đọc mấy tập Tây
Du ký, Tam Quốc diễn nghĩa, Thủy hử
thôi đã sướng mê li rồi... Cũng nhờ những cuốn sách truyện mượn được từ anh em
Bình-Duyên, tôi bắt đầu tích cóp những đồng xu, tiền hào từ tiền ăn quà vặt mẹ
cho, dành để mua những cuốn sách đầu tiên cho riêng mình, gây dựng nên tủ sách
gia đình tôi với hàng ngàn cuốn sau này. Thực tình, những câu chuyện cổ tích,
chuyện thần thoại và lịch sử Trung Hoa mà bố tôi đã từng kể cho nghe mỗi đêm
trước khi đi ngủ đã dung dưỡng âm thầm trong tôi lòng yêu văn chương, lịch sử,
thì nay, các cuốn sách truyện này, vô tình thổi bùng sự say mê sách vở văn
chương tháng ngày thơ ấu, thành ngọn lửa rực sáng trong tôi những khát khao
cháy bỏng...
Chưa hết, mấy anh em nhà Bình, Duyên
còn đem đến cho bọn trẻ con xóm tôi một niềm đam mê khác nữa, ấy là bóng đá.
Trước đấy, lũ trẻ con chúng tôi cũng đã biết đến trò chơi đá bóng, nhưng ở quê
thì lấy đâu ra bóng mà đá. Thế là, lũ trẻ đã nghĩ ra một cách, lấy lá chuối khô
quấn tròn nhiều lớp thành quả bóng, chằng buộc dây cho chặt rồi đem đá, song
chỉ chốc lạt, dây buộc bị tuột, lá xổ bung ra, mất đá. Lại có đứa nghĩ ra cách,
lấy quả bưởi xanh, nướng qua lửa cho nẫu bớt, rồi thay bóng mà đá, đá chân đất
chứ đâu có giày tất, bưởi nẫu, đá đỡ đau chân hơn, nhưng cũng chóng chán. Đến
khi, Bình và cậu em Tú mang ra khoe quả bóng bằng cao su, và rủ chúng tôi cùng
đá, thì niềm vui mới thực sự. Tôi còn nhớ, quả bóng cao su màu đỏ nhạt, kích thước
vừa chân trẻ con, bóng căng, đá bay vèo
vèo, sướng lắm. Lũ trẻ chúng tôi chạy hùng hục, tranh cướp bóng quyết liệt,
nhưng luật lệ thì chẳng biết gì. Có chiều chủ nhật, chú Mạnh, bố của Bình rỗi
rãi, ra xem và cổ vũ lũ trẻ chúng tôi chơi bóng. Chú ấy còn giảng giải, làm
trọng tài giám sát trận đấu, bắt chúng tôi phải chơi theo luật, dạy thế nào là
ném biên, rồi đá coóc-ne (phạt góc), đá phạt pê-nan-ty (phạt 11m) ra sao...
Bình lớn phổng phao hơn chúng tôi và đá kỹ thuật lắm, còn thằng Tú bé tí, hay
bị chèn ngã, hoặc bóng đá vào người, đau quá khóc nhè. Và thật cáu tiết, mỗi
khi thằng Tú như thế, nó thường bỏ đá, đứng chầu rìa, hoặc đe dọa mách bố mẹ,
và tệ hơn, nó rình khi bóng ra ngoài sân, liền chạy nhặt bóng rồi ôm bóng chạy
thằng về nhà cất biến đi. Không có bóng đá, Bình tức lắm, phồng mang trợn má,
trừng mắt dọa, nhưng thằng cu Tú đau có sợ. Bọn trẻ chúng tôi thì châng hẩng,
chỉ biết nài nỉ thằng cu Tú, hoặc xúi giục Bình về lấy bóng... Tức thằng Tú phá
đám, nhưng nịnh nó, rồi cũng có lần nó lại mang bóng cho đá. Chán nhất là bóng
hỏng, bóng cao su, đá trên sân gạch hùng hục như thế, chỉ dăm bữa nửa tháng là
bị sạn gạch chọc thủng, hoặc dò kiểu châm kim, bóng xì hơi dần, mềm oặt, lép
xuống, đá tậm tịt lắm, đành bỏ đi. Mỗi lần vậy, lại phải chờ hết tuần, thậm chí
cả tháng sau, bố mẹ Bình về Hà Nội mới mua được bóng mới. Song dẫu có chiều con
đến mấy, thì bố mẹ Bình cũng chỉ đáp ứng việc mua bóng mới dăm ba lần thôi. Vậy
là, quả bóng tuổi thơ và niềm vui đá bóng của tôi và lũ trẻ xóm đã ngừng bay...
Về mối quan hệ của tôi với gia đình
cô chú Mạnh-Phương và tình bạn với anh em nhà Bình, Duyên, Tú được chừng một
năm rưỡi thì bị gián đoạn. Kết thúc năm học lớp 4, khi đó, cuộc chiến tranh
bằng không quân của Mỹ ra miền Bắc tạm lắng, gia đình cô chú Mạnh, Phương phải
theo trường từ nơi sơ tán về lại Hà Nội, thế là tôi đành phải chia tay với hai
bạn học là anh em Bình, Duyên. Lưu luyến lắm, mà cũng phải thôi, cùng nỗi nhớ
bạn, còn có nỗi nhớ, nỗi thèm khát những cuốn sách truyện và trái bóng cao su
màu đỏ... Song chưa hết, chừng mươi năm sau, tôi đã nối lại được mối quan hệ
với gia đình này, cùng mấy người bạn cũ ấy, không những thế, câu chuyện còn dài
dài mãi về sau, và ít nhiều ảnh hưởng đến bước đường đời và số phận của tôi ...
Nhận xét
Đăng nhận xét