Vậy là cô Lĩnh chính thức
về làm dâu và trở thành ngươi vợ kế của bố tôi. Bố tôi kể, cô Lĩnh, mà sau này
tôi phải gọi là mẹ già, theo cách gọi thông dụng ở vùng quê tôi,
kém bố tôi vài tuổi, không xinh đẹp nhưng ưa nhìn, dáng người đậm đà khỏe mạnh,
kiểu đàn bà dáng dấp dễ sinh nở. Mẹ già tôi, về làm vợ kế của bố tôi, mang theo
của hồi môn, vài mẫu ruộng tốt, cộng với hơn mẫu ruộng cũ của ông bà nội tôi,
thành ra số ruộng đất kha khá đủ để đưa gia đình nhà tôi lên hàng phú nông.
Ruộng đất làm không xuể, bà nội và mẹ già tôi, ngoài việc phải thuê mướn lao
động mùa vụ, còn phát canh thu tô một số diện tích. Gặp thời tiết thuận lợi
được mùa mấy năm liền, nên thóc gạo nhà tôi nhiều lắm, tha hồ sửa sang nhà cửa
khang trang, sắm sanh đồ gia dụng.
Bố tôi,
vì lấy vợ quê, không trở thành con rể ông chủ thầu xây dựng lớn ở Hải Phòng,
nên chỉ một thời gian sau, giữ ý, đã thôi không làm việc ở đấy nữa, mà về lại Hà
Nội. Ông làm thiết kế tư nhân, có nhận việc từ nhà cụ Nguyễn Trọng, mà vẫn
thoải mái nhận đặt hàng của những người khác. Đông khách, nhiều việc, ông phải
thuê thêm người giúp việc mới xuể, vậy nên, thu nhập khá khẩm. Về Hà Nội, được
cái gần nhà, nên hầu như tháng nào bố tôi cũng về về vái lần. Ông chỉ việc ra
ga Hàng Cỏ, mua vé hạng sang, hơn hai chục cây số đường sắt, qua vài ga là đến
ga Lạc Đạo, xuống ga, cuốc bộ chừng vài cây số là về đến nhà rồi. Sau này, khi
giàu có hơn nữa, bố tôi không đi bộ nữa, mỗi khi về quê như vậy, nhà thuê sẵn
xe tay chờ đón ở sân ga đưa ông về nhà, rồi hôm đi, cũng xe tay chở ông lên ga
về lại Hà Nội. Mẹ già tôi sơm có thai, rồi sinh chị Nguyên. Tuy là con gái,
chưa phải là đích tôn nối dõi tông đường, nhưng bà nội tôi cũng rất mừng, bởi
lẽ, bố tôi lận đận đường thê thiếp, phải gần chục năm kể từ ngày kết hôn lần
đầu mới có con, thêm nữa, nhà nhiều ruộng đất, con gái hợp với câu cửa miệng
nhà nông “ruộng sâu trâu nái không bằng con gái đầu lòng”; và còn một lý
do nữa, ấy là việc chính bà nội tôi lựa chọn cô Lĩnh về làm dâu trong nhà, nay
đơm hoa kết quả, hỏi sao không mừng được.
Việc
nhà nông do bà nội và mẹ già tôi cai quản, lẫn công việc làm ăn của bố tôi ở
phố đều hanh thông nên tài sản, tiền bạc tăng lên nhanh chóng. Nhà bố tôi từ
diện phú nông không mấy chốc thành bậc giàu có nhất nhì trong vùng. Không những
thế, khi chị Nguyên vài ba tuổi thì mẹ già tôi lại có mang rồi sinh hạ con
trai. Anh Hoan, tên người anh trai tôi, ra đời là một niềm vui lớn của gia
đình, bởi từ đây, nhà chính thức có đích tôn nối dõi tông đường cho
cả gia tộc, dòng họ, vì gia đình tôi vốn là trưởng chi họ. Bố tôi đặt con trai
tên Hoan, là muốn biểu thị niềm hân hoan vô cùng của ông. Gia tài phát triển,
con cái nếp tẻ đều đã có, và với ông, còn một niềm vui ẩn chứa, ấy là việc ông
gửi gắm vào người con trai đầu của mình sự nghiệp thi thư, học hành thành đạt
của gia tộc. Lòng mong mỏi và niềm tin ấy của bố tôi là hoàn toàn đúng với gia
cảnh nhà tôi thời đó.
Sau
đó, mẹ già tôi còn đôi lần mang thai nhưng khi sinh thì đều không nuôi được.
Với bố tôi, dẫu sao con cái như vậy cũng là tạm ổn. Chị Nguyên khỏe mạnh, lớn
mau, tính tình có vẻ đoảng ngay từ nhỏ, còn anh Hoan thì dáng dấp mảnh khảnh
trắng trẻo, ngoan hiền, chăm học. Yên tâm phần nào đường thê thiếp, con cái,
bao nhiêu tiền kiếm được từ nghề thiết kế kiến trúc, phần lớn ông đưa cho bà
nội và mẹ già tôi ở quê, dành mua thêm ruộng đất trong làng và quanh vùng. Có
nhiều tiền, bố tôi, giống như nhiều trí thức và các nghệ sĩ thời đó, bước vào con
đường ăn chơi, tiêu xài. Ông thử hút thuốc phiện rồi đâm nghiện bàn đèn, rồi
đó, cô đầu nhà hát với ông là chuyện hàng ngày. Ở một mình ngoài Hà Nội, bố tôi
không mua đất làm nhà làm gì cho tốn, ông chỉ ở nhà thuê, mà có khi cả tuần ông
không về đến nhà một lần, bởi cứ cái vòng quay, sáng ăn quà, đi làm, tối cơm
tiệm rồi đến phố Khâm Thiên, bàn đèn thuốc phiện, gối đầu đùi non cô đào, lim
dim nghe tom tom chát chát “hồng hồng
tuyết tuyết...”, sáng hôm sau lại bắt đầu một vòng quay mới. Sau này, bố
tôi rất thành thật và khá hài hước khi kể lại cho con cái chúng tôi nghe chuyện
thời ông sa đà chuyện ăn chơi ở phố ngày trước thê nào. Ông vẫn thuộc và có thể
đọc lại lời nhiều bài hát ả đào; rồi nữa, chuyện ông đã từng vài lần bị lây bệnh hoa nguyệt, nhưng vì có mấy người
bạn chơi là bác sĩ nên ông chữa trị cẩn thận, mà không bị vô sinh. Thời ấy,
chẳng như bây giờ, những chuyện chơi bời hút xách như vậy là chuyện thường tình
với dân trí thức, nghệ sĩ và những người có tiền. Thậm chí, chơi bời vậy còn là
để dán cái nhãn của tầng lớp trên tiền, chính quyền không cấm đoán mà gia đình,
người thân cũng chẳng can ngăn.
Thực
ra, bà nội tôi không ưa gì việc bố tôi tiêu xài vào thú ăn chơi phố thị, nhưng
cũng không thể ngăn cản. Còn mẹ già tôi, bà hiểu biết chuyện đó và thức thời
hơn, chỉ nhắc nhở bố tôi làm sao đừng để tổn hại đến sức khỏe, đừng rước bệnh
về nhà đổ cho vợ con. Thâm tâm, mẹ già tôi ngấm ngầm ngăn cản chuyện này bằng
cách riêng của bà. Mẹ già tôi để tâm, thăm dò trong vùng, xem mặt vài ba cô gái
khỏe mạnh, con nhà tử tế, nghèo cũng được, rắp tâm cưới thêm vợ lẽ cho bố tôi.
Làm vậy, bà hi vọng, bố tôi sẽ bớt chuyện cô đầu con hát đi, đặng nhà lại thêm
người, có thể thêm con, thêm của. Nhưng mẹ già tôi gặng thế nào, bố tôi cũng
không chịu nghe, chiều lòng vợ, ông có theo bà đi xem mặt vài đám, thấy cũng
đường được, nhưng rồi chẳng ưng ai. Thấy không ép được, mẹ già tôi cũng thôi,
bỏ hẳn ý định tìm vợ bé cho chồng. Sau
này, kể lại chuyện đó, bố tôi bảo, ngày ấy ông nghĩ, cưới thêm vợ bé là nhà dễ
nảy sinh chuyện nọ chuyện kia ngay, xưa nay “chồng chung ai dễ ai chiều cho
ai” là thường tình...
Tiếng
là vậy, tiêu xài vào chuyện ăn chơi khá tốn kém đấy, song bố tôi cũng không
phải là diện “phá gia chi tử”. Ông là
người phải trực tiếp làm nụng để kiếm tiền, hiểu giá trị của đồng tiền, lại
xuất thân từ nhà Nho nghèo ở thôn quê, nên ông hiểu đến mức nào là chừng mực.
Ngoài việc chi tiền cho mẹ và vợ mua thêm ruộng đất ở quê để giữ đúng nếp Nho
gia truyền thống là “dĩ nông vi bản”, ông bắt đầu ý thức và tích cóc cho việc
xây dựng một cơ ngơi ở quê nhà cho xứng tầm. Mọi chuyện bắt đầu từ việc phải có
được một khoảnh đất thổ cư đủ rộng để xây dựng cơ ngơi theo ý tưởng nhà-vườn.
Đất ở cũ do các cụ để lại, nơi ông nội tôi từng mở lớp dạy chữ Nho, nơi có
chiếu miếu Cô Yêu ngày nào, tuy không chật, nhưng không đủ rộng để làm. Bố tôi
đã thương lượng với hàng xóm liền kề, đánh đổi miếng đất cũ lấy miếng đất kế
bên, tuy hẹp hơn một chút, ấy là sự chấp nhận thiệt thòi, lấy cơ hội mở rộng.
Đổi xong mảnh đất chính, dần dà vài ba năm, bà và mẹ già tôi, thăm dò, và mua
trương được mấy miếng đất nữa của các nhà hàng xóm, từ việc cắt bớt đất ở của
họ bán cho. Vậy là, thổ cư của nhà tôi tăng lên thành sáu sào Bắc bộ, bốn góc
đất vuông vức, mặt tiền bám trục chính đường làng dài hàng trăm thước.
Kể
từ đây, bố tôi có đủ điều kiện để xây dựng một cơ ngơi to tát theo dạng kiến
trúc biệt thự Tây ở giữa với vườn tược bao bọc xung quanh. Chuyện về biệt thự
nhà vườn này, tôi nghe và đã kể , nên không nhắc nữa. Vì chung thành với làng
quê, gìn giữ nếp hiếu đễ Nho giáo, bố tôi đã từng khước từ cơ hội trở thành một
chủ thấu xây dựng giàu có nhất mực trên đất cảng Hải Phòng ngày nào, nên việc
ông chỉ ở nhà thuê tại Hà Nội, dành dụm tiền để xây cơ ngơi lớn ở quê là thế.
Chấp nhận việc một thân, ngày ngày “cơm
niêu nước lọ” kiểu quà vặt, cơm tiệm là cái thú riêng của ông. Nhờ đó, bố
tôi có cơ duyên làm quen với một cô gái quê ra phố giúp việc tiệm cơm cho bà
trẻ, mà nên vợ nên chồng, chính là mẹ đẻ ra tôi. Nhưng đấy là chuyện sau...
Nhận xét
Đăng nhận xét