5. Người thơ của Biển,
Chân dung nhà thơ Trần Trọng Trí, tôi đã viết cách đây
dăm năm.
Đã có phần Vĩ thanh, thì nói thêm mà làm gì?
Có đấy, khi mà Biển Đông chưa một ngày bình yên, thì
con người cùng những dòng thơ, dù là tếu táo cho vui, chủ yếu để động viên,
khích lệ tinh thần của đồng đội và chính mình, sẽ trở thành nhân chứng khẳng
định chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, khác chi đâu chuyện về Hải đội Hoàng Sa
ngày xưa dưới triều đại phong kiến đất Việt ?...
Chính vì lẽ đó, đại tá, cựu thuyền trưởng Trần Trọng
Trí và những người lính biển thuộc cấp của ông, chẳng bao giờ phai mờ trong tâm
trí mọi người... Đây cũng là lý do, tôi trở lại tiếp nối chuyện về Trần
Trọng Trí, người thơ của biển này.
Số là, năm 2014, Nhà xuất bản Văn học ấn hành tập Trường Sa của nhà thơ Trần Đăng Khoa, tuyển tập thơ văn và bạn đọc với Đảo Chìm, mà ở đó, những người làm sách đã lựa chọn các bài thơ Trần Đăng
Khoa viết về biển đào và tiểu thuyết Đảo
Chìm, cùng các cảm nhận của bạn đọc... Trong số đó, có cảm nhận của đại tá,
cựu chiến binh biển đảo Trần Trọng Trí và bài viết “Đảo Chìm, nghệ thuật tạo dựng không gian truyện” của tôi. Bài viết
này của tôi, trước khi được tập hợp vào cuốn sách Trời đất thu hay lòng ta thu
(Nxb Dân trí, 2016), tôi đã đăng ở Blog cá nhân (Ngẫm & Viết, blogtiengviet, net) vào ngày 26.3.2011. Khi ấy, có
khá nhiều bạn đọc nói chung và các nhà văn hải ngoại, nhà phê bình văn học khen
sự phát hiện của tôi về việc tạo dựng không gian truyện, đặc biệt, có Trần
Trọng Trí và các cựu chiến binh, từng là động đội của ông một thời. Cái hay, là
kể từ đó, Trần Trọng Trí và các đồng đội cũ của mình, những người từng một thòi
sống chết kiên cường bám trụ bào vệ vùng biển đảo Trường Sa, lấy trang blog Ngẫm
& Viết của tôi và trang blog Lão Khoa của Trần Đăng Khoa (mạng xã hội blogtiengviet.net) làm nơi
vào ra, tụ họp, nhắc lại kỷ niệm cũ thời làm lính Trường Sa. Chuyện lính tráng
đời thường tếu táo, chuyện thơ văn hò vè, chuyện kín bi hài của lính, đọc và
cười chảy nước mắt, vì thương mến và nể phục.
Những gì họ để lại trên trang blog của tôi, thì đã
trích nêu trong những phần đầu bài viết này rồi, còn những gì trên trang cá
nhân của nhà thơ Trần Đăng Khoa, hẳn là nhiều, nhưng trong cuốn sách Trường Sa của mình, nhà thơ chỉ trích
chút ít. Tôn trọng ý muốn của Trần Đăng Khoa, tôi xin đăng lại cảm nhận (comment) của Trần Trọng Trí, xem như cái
cớ đề bàn thêm về ông và các đồng đội của ông: “Đã lâu rồi, tôi tưởng không còn nước mắt nữa. Lòng ngỡ chai lỳ. Tôi hay
vào trang Blog Tiếng Việt chọc nghẹo mọi người cho vui. Nay đọc lại cuốn sách
về Trường Sa, tôi đã khóc.Cảm ơn Trần Đăng Khoa. Con gái tôi, cháu Trần Thị Thu
Hà mà ông Khoa gọi là Trần Thị Mộng Tương, nay đã 37 tuổi (thời điểm đó), có hai con gái. Cháu ngoại tôi đã học lớp
12, cháu đọc chuyện này, thoạt đầu cười, sau thì khóc. Nó không biết đây là
chuyện bác Khoa viết về ông nó, mẹ nó. Tôi tìm cuốn sách này mà không biết tìm
ở đâu. Dẫu sao vẫn muốn có cuốn sách, hơn là mỗi khi đọc phải mở máy tính. Tôi
lên Google và thấy thiên hạ bàn về cuốn sách này rất vui trên trang của nhà văn
Xuân Đức, trong đó có những người trong cuộc bóc mẽ ông Khoa. Tôi đã cóp lại,
đưa vào comment ở Blog ông Khoa cho mọi người cùng đọc, nhưng rồi ông Khoa lại
xóa đi. Tôi đề nghị ông Khoa không xóa vì tôi thấy rất hay. Tôi sẽ đến thăm ông
Nhạc (Nguyễn Chu Nhạc-Đài Tiếng nói Việt nam), ông Khoa. Lâu rồi, không gặp”.
Tâm thế trong cảm nhận này của Trần Trọng Trí, thực
ra, cũng như những cảm nhận khác của ông trên trang blog của tôi, khác chăng ở
một vài chi tiết riêng tư. Ờ vào thời điểm ấy, tôi đọc lại các cảm nhận của
Trần Trọng Trí, nhận thấy ông đang ở trạng thái thăng hoa, mộng mị, sa lầy
trong mớ hồi ức của mình. Những trang viết của chúng tôi và cmar xúc của mọi
người, đặc biệt là các đồng đội cũ của ông, vô tình đánh thức mọi tế bào thần
kinh trong con người vị đại tá (lương
tướng), cựu sĩ quan, người hùng biển đảo một thời, đã về vườn, trong vai
ông thợ cắt tóc phố huyện... Dòng ký ức và cả những ẩn ức một thời bùng phát,
tuôn chảy như núi lửa phun trào, không biết bao giờ thôi. Trần Trọng Trí như
người lên cơn sốt, đến mê sảng, không thể thoát ra, hay đúng hơn là không muốn
thoát ra khỏi cơn mê giăng mắc, bủa vây tâm trí ông...
Mỗi khi đọc lại những lưu bút Trần Trọng Trí và các
đồng đội của ông để lại, tôi lại hình dung bóng dáng con người ông, một vị
thuyền trưởng tàu HQ05 Hải đội Trường Sa, một chính trị viên Thuận trong tiểu
thuyết Đảo Chìm, và một ông thợ cắt
tóc phố huyện Liễu Đề, Nghĩa Hưng, Nam Định, quê ông. Ba hình bóng này lúc tách
bạch riêng rẽ, khi thì nhập nhòa rồi chập làm một...
Thâm tâm, tôi cứ mong đến một ngày, có vị đạo diễn nào
đó, dựng Đảo Chìm của Trần Đăng Khoa
thành phim truyện, bời điều này không khó, khi giờ đây ta có đủ điều kiện để
quay bộ phim này ngay tại Trường Sa, chứ không cần phải dùng trường quay nhân
tạo. Nghĩ thế, tôi lại rẩm riu xem ai sẽ là người thủ vai nhà thơ-người kể
chuyện, ai sẽ vào vai chính trị viên Thuận, ai và ai sẽ sắm vai công nương tiểu
thư Mộng Tương, Hai Ùm, Tư Xồm, vị Tư lệnh binh chủng? Và các nhà làm phim sẽ
quay những cảnh về con lợn Oăn-ta-ra-mê-na như thế nào đây? Như thế, hình bóng
của Tư lệnh Giáp Văn Cương, thuyền trưởng Trần Trọng Trí, và Trần Thị Thu Hà-con gái ông, cùng các chàng
lính biển Nguyễn Văn Tròn, Lê Văn Khánh v.v... sẽ hiện lên ra sao? Chắc thú vị
lắm đây,
Thêm nữa, tôi và Trần Đăng Khoa mong muốn, tìm gặp
được Trần Thị Thu Hà, khi chỉ biết duy nhất thông tin từ Trần Trọng Trí cho
biết lúc ông còn sống, là gia đình ông định chuẩn bị dọn lên Yên Bái sống cùng
gia đình con gái. Khi tin cho chúng tôi biết về việc ra đi của bố mình, Hà
không để lại số điện thoại và địa chỉ của gia đình mình. Vậy nên, mong rằng
cuốn sách của Trần Đăng Khoa đã xuất bản, và những bài viết của tôi về Trần
Trọng Trí, dù ở dạng bản in hoặc trên các báo điện tử, mạng xã hội, đến được
với Trần Thị Thu Hà, hay những người thân khác của ông, đặng chúng tôi đến được
nơi ông yên nghỉ, thắp nén hương, tưởng nhớ ông-đại tá Trần Trọng Trí-người cựu
chiến binh, người hùng biển đảo-người thơ của Biển!?...
Nhận xét
Đăng nhận xét