Cảm nhận thu, tinh tế Lưu Vũ Tích,

Quốc khánh năm 2015, nghỉ ít, vả lại đang lúc bận rộn, nên chẳng đi đâu xa, mà cũng không về quê. Sáng dậy sớm, lên sân thượng, mở cửa, hít thở khí trời trong lành ban mai. Bầu không tĩnh lặng khác thường. Chợt làn gió sớm se se thổi rung cây lộc vừng cỗi lá đã lên màu xanh ngà, báo hiệu mùa lá vàng.

Thu thật rồi ư ?

Pha phin cà phê, đợi từng giọt tí tách, bật tivi chờ xem tường thuật diễu binh... Lúc này bất chợt nhớ mang máng một câu thơ Đường " Hà xứ thu phong chí ?" ( tức: Làn gió thu từ đâu thổi đến ? ). Lục sách, thì ra, đấy là câu mở trong bài thơ Thu phong dẫn của Lưu Vũ Tích...

Đọc và ngẫm nghĩ, mới thấy cổ nhân tinh tế làm sao !...


Về thân thế sự nghiệp của Lưu Vũ Tích: "Lưu Vũ Tích 劉禹錫 (772-842) tự Mộng Đắc 夢得, người Bành Thành (nay là huyện Đông Sơn, tỉnh Giang Tô) đỗ tiến sĩ năm Trinh Nguyên thứ 9 (793), làm giám sát ngự sử đời Đức Tông. Thời Thuận Tông cùng tham dự vào những chủ trương chính trị tiến bộ cùng Vương Thúc Văn, Liễu Tông Nguyên, sau Vương Thúc Văn bị bọn cường quyền gièm pha, ông cũng bị đổi thành Lãng Châu thứ sử. Sở trường của Lưu Vũ Tích là thể từ, ông  hay dùng tục ngữ địa phương, Bạch Cư Dị từng gọi ông là thi hào. Tác phẩm có Lưu Vũ Tích tập ".

@ Bản chữ Hán:

秋風引

何處秋風至，

蕭蕭送雁群。

朝來入庭樹，

孤客最先聞。

@ Bản âm Hán Việt:

Thu phong dẫn

Hà xứ thu phong chí ?

Tiêu tiêu tống nhạn quần

Triêu lai nhập đình thụ

Cô khách tối tiên văn.

@ Dịch nghĩa:

          Gió thu về,

Ngọn gió thu từ đâu thổi đến ?

Hắt hiu tiễn đàn nhạn bay đi

Gió sớm se lạnh lùa vào cổ thụ trước sân

( Ta ) khách cô đơn là người biết đầu tiên,

@ Bản dịch thơ của người yêu thơ Đường:

Gió thu thổi đến từ đâu

Hắt hiu tiễn nhạn rủ nhau về trời

Gió lùa cổ thụ sân ngoài

Nghĩ mình sớm biết, thấy đời lẻ đơn.

( Nguyễn Vạn An dịch )

Dưng gió trở mùa thu bất chợt

Về đâu lũ nhạn hút đường bay

Cây già gió sớm se ngoài ngõ

Lữ khách phòng cô cảm chút hoài.

( Sáu Miệt Vườn dịch )

Gió thu biết thổi từ đâu

Kìa đàn chim nhạn bắt đầu bay xa

Se se cây thụ trước nhà

Cô đơn ai biết hồn ta lặng thầm!

( Nguyễn Lâm Cẩn dịch )

Thu về gió đến từ đâu

Hắt hiu tiễn bạn lá sầu nhẹ bay

Sáng ra chút lạnh heo may

Cô đơn lặng lẽ thu này xuyến xao.

( Giác Minh Nguyễn Đình Diệm dịch )

Gió thu từ đâu đến

Hiu hắt tiễn nhạn đi

Gió lạnh lùa cổ thụ

Khách biết trước ai bì...

( Trần Mỹ Giống dịch )

Gió thu chợt thổi từ đâu tới,

Hắt hiu tiễn nhạn biệt trời xa

Heo may xao xác vòm cổ thụ

Biết thu vừa đến - một mình ta.

( Hoa Mai dịch )

Nhẹ nhàng mỏng mảnh gió thu sang

Hiu hắt trời Nam nhạn giăng hàng

Cổ thụ trước sân đùa giỡn gió

Tinh mơ ngửa mặt hóng thu vàng!

( Kiều Thiện dịch )