Đỗ Phủ & nỗi buồn chiến tranh,


Năm nay, 30.4 ( 2016  ), kỷ niệm 41 năm thống nhất đất nước. Những ngày này, trên các phương tiện thông tin đại chúng, tràn ngập những tư liệu, hình ảnh về cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Vâng, cái giá của hòa bình là không nhỏ. Để có ngày non sông liền một dải, từ hơn bốn chục năm trước, đã có bao dân thường, binh lính, chiến sĩ của cả hai bên phải ngã xuống; đã có biết bao làng mạc, phố phường, cánh rừng, dải đất bị bom cày đạn xới thành tan nát... Nhiều bạn bè cùng trang lứa với tôi, nhập ngũ và đã lần lượt nằm lại đâu đó trong những cánh rừng, vĩnh viễn không bao giờ trở lại... Cái giá của hòa bình thật chẳng thể nào tính xuể... Nhất là, nay, nhiều nơi trên thế giới vẫn đang cảnh chiến trường!?...

Vậy nên, xưa kia, vào thời nhà Đường, chỉ mỗi loạn An Lộc Sơn thôi, đã làm Trung Hoa tao loạn, khiến nhà thơ Đỗ Phủ phải rên xiết, trong bài thơ Phục sầu ( kỳ 3 ), mà cảm thán: "... Tích quy tương thức thiểu,/ Tảo dĩ chiến trường đa"...

@ Bản chữ Hán:

復愁 (其三)

萬國尚戎馬,
故園今若何。
昔歸相識少,
早已戰場多。

@ Bản âm Hán Việt:

Phục sầu (kỳ 03)

Vạn quốc thượng nhung mã,
Cố viên kim nhược hà.
Tích quy tương thức thiểu,
Tảo dĩ chiến trường đa.

@ Dịch nghĩa:

Buồn lại dâng,

Khi khắp nơi vẫn còn lo việc quân
Thì vườn cũ (của ta) ra sao rồi ?
Ngày trước về quê, bạn hữu vốn thưa thớt
Huống hồ nay vẫn lắm cảnh chiến trường,



@ Bản dịch thơ của người yêu thơ Đường:

Quê hương còn nạn can qua
Ra sao vườn cũ luống cà liếp rau
Trót mang chí khí anh hào
Bạn bè mỗi đứa gian lao chiến trường!
( Sáu Miệt Vườn phỏng dịch )

Mọi chốn nổi binh đao
Vườn nhà rồi ra sao ?
Bạn quê dần vắng bóng
Chiến trận vẫn ồn ào !
( Trần Khấu dịch )

Việc quân việc nước bời bời
Băn khoăn vườn cũ sao rồi ? Còn chăng ?
Ngày xưa đã vắng cố nhân
Ngày nay loạn lạc gửi thân nơi nào ?!
( Hoa Mai dịch )

Khắp nơi nháo nhác binh đao
Có còn chăng nhỉ, vườn rau luống cà
Bạn bè muôn dặm chia xa
Giờ đây chiến cuộc mình- ta ...hết gần.
( Vòm Trời Riêng phỏng dịch )

Đất nước bây giờ loạn chiến tranh
Vườn xưa, chốn cũ đã tan tành
Thăm nhau bạn hữu dần thưa thớt
Bởi lẽ tòng quân quyết đấu tranh.

( Hương Đất Bãi phỏng dịch ).

Nhận xét