Thiền phòng hoa mộc thâm,

Những ngày Phật Đản năm nay ( 2015), không khí ở những nơi có chùa lớn tọa lạc tưng bừng hẳn lên, mặc dù đang những ngày nắng nóng đầu hè dừ dội khác thưởng...

Với tôi, do đặc trưng nghề nghiệp, nên có điều kiện đi đó đây... Và ở đâu, biết có chùa chiền, tôi thường tranh thủ ghé thăm, vãn cảnh lễ Phật. Tôi vốn thích những chua làng khuất lấp, chùa nhỏ, cổ kính, thưa bóng người, nơi thâm sơn cùng cốc, mà ngại chen chân nơi chùa sầm uất.

Chiều nắng nóng lên hơi ngùn ngụt, từ tâng cao công sở nhìn hút về phía chùa Quán Sứ, tự nhiên lại nhớ đến một câu thơ của Thường Kiến, một nhà thơ đời Đường ( Thường Kiến 常建, thi nhân đời Đường, đỗ tiến sĩ năm Khai Nguyên thứ 15 ) : "Khúc kính thông u xứ/ Thiền phòng hoa mộc thâm..." ( Đề Phá Sơn tự hậu thiền viện ). Câu thơ này được hiểu nghĩa là: " Lối nhỏ quanh co dẫn đến nơi yên tĩnh/ Xung quanh thiền phòng hoa, cỏ rậm rạp"...

Sao mà thèm thấy cái cảnh u tịch như thế giữa những ngày nắng nực và náo nhiệt này...

@ Bản chữ Hán:

題破山寺後禪院

清晨入古寺，

初日照高林。

曲徑通幽處，

禪房花木深。

山光悅鳥性，

潭影空人心。

萬籟此俱寂，

惟聞鐘磬音。

@ Bản âm Hán Việt:

Đề Phá Sơn tự hậu thiền viện,

Thanh thần nhập cổ tự

Sơ nhật chiếu cao lâm

Khúc kính thông u xứ

Thiền phòng hoa mộc thâm

Sơn quang duyệt điểu tính,

Đàm ảnh không nhân tâm

Vạn lại thử câu tịch

Duy văn chung khánh âm.

@ Dịch nghĩa:

Đề ở thiền viện sau chùa núi Phá Sơn

Buổi sớm vào thăm ngôi chùa cổ,

Ánh dương sớm mai chiếu trên rừng cây cao

Lối nhỏ quanh co dẫn đến nơi yên tĩnh

Ngoài thiền phòng hoa và cây cỏ rậm rạp

Ánh sáng trong lành núi sớm làm chim chóc quần tụ

Bóng ảnh trong mặt đầm khiến người ta muốn trút hết lòng trần

Nơi đây mọi thứ thanh âm dường như ngưng bặt

Chỉ còn mỗi tiếng chuông, mõ mà thôi,

Chú thích:

+ Chùa Phá Sơn tức chùa Phúc Hưng, ở huyện Thường Thục, tỉnh Giang Tô ngày nay. Ngôi chùa này có từ xa xưa, được thứ sử Bân Châu cho dựng lên. Tương truyền, xưa Thường Kiến hay qua lại thăm viếng chùa này, cảm tác mà thành thơ.

+ Vạn lại: chỉ hiện tượng gió thổi vào ống rỗng của tre trúc lau sậy mà thành tiếng như tiếng sáo,

@ Bản dịch thơ của người yêu thơ Đường:

Bình minh chiếu cổ tự

Ánh nắng rọi cây cao

Rậm lá thiền phòng khuất

Đường quanh lối dẫn vào

Yên lòng chim thích ở

Ổn dạ kẻ tiêu dao

Vạn sự dường như lắng

Thanh tao vọng mõ chào,

( Giác Minh Nguyễn Đình Diệm dịch )

Chùa xưa buổi sớm vào thăm

Ánh dương lồng lộng một rừng cây cao

Quanh co lối nhỏ đưa vào

Phòng thiền yên ả, vườn đào hoa tươi

Cỏ cây chen chúc mọc dài

Bình minh rọi cánh chim bay một vùng

Mặt đầm soi bóng mông lung

Khiến ta muốn trút hết lòng trần gian

Cả vùng yên ả thanh bình

Lắng nghe chuông mõ không thinh dội về,

( Nguyễn Vạn An dịch )

Viếng cảnh chùa xưa buổi sớm mai

Rừng cây xanh thẳm nắng loang dài

Điện trung lối cỏ hòa sương loãng

Thiền ngoại phòng hoa quyện lá dày

Líu ríu chim lành xua tạp niệm

Lao xao nước sạch gột trần ai

Âm thanh vọng động dường như bặt

Chỉ vẳng tiếng chuông mõ chốn này.

( Sáu Miệt Vườn dịch )

Vào thăm chùa cổ sớm hừng

Ánh dương tỏa chiếu trên rừng cây cao

Quanh co lối nhỏ dẫn vào

Thiền phòng hoa cỏ ngạt ngào tỏa hương

Ríu ran chim hót khắp vườn

Bóng soi mặt nước - chẳng vương bụi trần

Tạp âm ngưng bặt chỉ còn

Tiếng chuông tiếng mõ vang dồn cõi không,

( Hoa Mai dịch )

Sáng sớm thăm chùa xưa

Rừng núi cao nắng rải

Lối lượn sâu nẻo vắng

Cây hoa rợp phòng tu

Chốn thanh bình chim tụ

Đầm thoáng lòng nhẹ ru

Tiếng vi vu im bặt

Vẳng nhịp khánh chuông ngân.

( Trần Khấu dịch )

1.

Ban mai thăm cổ tự

Nắng sớm đã đan cài

Lối nhỏ sao yên tĩnh

Thầm thĩ lời cỏ hoa

Chim rừng vui quần tụ

Mặt nước rũ bụi trần

Trong thinh không vũ trụ

Chuông mõ điểm lòng thiền...

2.

Ban mai thăm cổ tự

Nắng sớm đã đan cài

Lối nhỏ sao yên tĩnh

Thầm thĩ lời cỏ hoa

Chim rừng vui quần tụ

Mặt nước rũ bụi trần

Trong thinh không vũ trụ

Chuông mõ điểm lòng tu,

( Lê Hà Ngân dịch )

2015