Lòng trần chợt động...

Những ngày giáp tết Ất Mùi, bận bịu tối tăm mặt mũi, vậy mà vẫn phải thu xếp đi Tây Bắc, bởi chung riêng đều có. Chiều phóng đi Sơn La, đường 6 đang giai đoạn mở rộng, xe chen chúc nhau trong làn bụi, từ vùng cam Cao Phong trở lên mới thông thoáng. Thường vào mùa này, từ con đèo Thung Khe trở đi sương mù dầy đặc...

Vậy mà gặp lúc trời hửng nắng, chỉ bảng lảng sương chiều. Xe leo dốc, ngược chiều với đoàn xe về xuôi, xe nào xe ấy, từ du lịch 4 chỗ sang trọng đến xe tải siêu trường siêu trọng đều buộc vài ba cành đào núi trên nóc hoặc nơi sau xe. Chốc chốc lại bắt gặp xe tải loại nhỏ chở đầy đào núi, có cả những gốc đào cổ thụ thân đầy rêu mốc. Lòng thấy hứng khởi với không khí xuân tết dù ngoài trời buốt giá. Chặng đường từ lối rẽ đi Mai Châu, ngang qua cửa ngõ Hang Kia, Pà cò, đến Vân Hồ, Châu Mộc, quãng quãng lại có một chợ đào tự lập, do người dân bản địa chặt cành đào nhà ra bán lấy tiền tiêu tết và cả dân buôn đào chuyên nghiệp, mà thành. Hai bên đường trải dài miên man những nương những vườn đào, mận mơ của người dân đang mùa ra hoa. Từ trên cao nhìn xuống như những mâm xôi ngũ sắc bầy xếp liền nhau trong bữa tiệc năm của nhà Trời. Thật tuyệt vời. Mấy cậu phóng viên trẻ đi cùng trầm trồ háo hức muốn dừng xe sà xuống chụp ảnh Nhưng tôi bảo, đi thôi kẻo trời muộn đường xa, đợi hôm về thảnh thơi hơn thì tha hồ mà chụp.

Hy vọng là thế, nhưng hôm sau quay về, trời mù sương đặc quánh trong buốt giá. Xe đi như bò trong ánh đèn rùa vàng vọt dù mới đầu chiều. Bao nhiêu vườn đào mận hôm trước rực trong ánh chiều nay mờ mịt chẳng thấy gì, Xe bám đuôi nhau dò đường mà đi vì chỉ sơ xảy một chút là lao xuống vực ngay. Chúng tôi xuýt xoa tiếc mãi vì chiều qua bỏ lỡ. Vì nghĩ là lỗi ở mình, tôi động viên khéo, rằng kiểu gì cũng sẽ chụp được cảnh đẹp...

Thật may, bỗng nhiên, đến một đoạn đường, sương mù loãng ra chút ít, và ngay đó, chúng tôi phát hiện thấy, rìa đường ngay sau những dãy hàng đào cành bày bán, bên trong hàng rào đá, llà những vườn đào, mận mơ đang độ trổ hoa... Thật chẳng còn mong muốn gì hơn, mấy chúng tôi liên sà vào, tha hồ chọn góc độ, lựa khuôn hình mà chớp... Khi xem lại hình, mới nhận ra, hiệu ứng sương mù đã tạo ra một không gian huyền ảo, và có gì đó kỳ bí... Nếu sáng rõ, có thê hoa sẽ rực rõ hơn, song sau cây và hoa, sẽ chẳng còn gĩ nữa. Đằng này, cây và hoa cũng mờ ảo, hơn thế không gian xung quanh huyền bí như hút lấy cái nhìn, như quyến rũ người ta, thầm rủ hãy dấn thêm chút nữa...

Ôi, lòng trần chợt động... !

Tất cả những gì của 35 năm trước như ùa về... Nhớ nao lòng cái ngày cánh sinh viên Đại học Nông nghiệp Hô-xê Mac-ti ( ĐH Nông nghiệp I Hà Nội ) chúng tôi lên cao nguyên Châu Mộc thực tập, học, ăn ở cùng các đội sản xuất của Nông trường Mộc Châu những 3 tháng trời... Nhớ khung cảnh, trời đất Mộc châu ngày ấy, nhớ tên các em gái công nhân nông trường trẻ trung, xinh tươi, tốt bụng và nồng nhiệt, hồn nhiên, nào Hường, Luyên, Dịu và gì gì nữa... 

Mấy năm gần đây, tôi thường xuyên qua lại tuyến đường này, cùng có lòng dò hỏi xem những cô gái ngày ấy chồng con ra sao, rồi cũng biết được tin về cô này, cô nọ và gia đình của họ... Thậm chí, trong bữa tiệc giao lưu với Quỹ tín dụng Mộc Châu, có cu cậu nhân viên khi biết tôi có thời sống ở đây, đã tự nhận là con cô nọ, rồi còn vui miệng mà bảo tôi rằng: " Có khi bác là bố cháu cũng nên ". Rồi sau đó, cu cậu cứ chốc chốc lại rót chén rượu đầy đưa đến tôi, mà mỗi câu gọi " Bố ơi ", nó bắt tôi cạn một chén, cho đến lúc tôi say mèm, và cũng tiện miệng mà gọi cu cậu là con...

Ôi, một thời trẻ trung và nồng nhiệt...

Những cô gái một thời của Mộc Châu, cũng như những cây đào, mận mơ đứng chân trên mảnh đất huyền diệu này...

Sau mỗi cô gái ngày ấy là một thân phận, và sau mỗi cây đào, mận mơ cũng là những thân phận...