2.
Gần bốn mươi năm trước, chiếc xe cam nhông
chở gia đình tôi dừng bánh nơi ngã ba đường. Tôi ngồi trong lòng bố ở ca bin xe
ngơ ngác chưa hiểu gì thì bố tôi bảo rằng:
- Đến nơi rồi. Nào bố con mình xuống đi.
Quê nhà mình đây...
Bác tài xế cùng bố tôi đỡ mẹ và hai chị
gái tôi lục tục trèo từ thùng xe hàng xuống đất. Tôi thấy rất đông người đứng
chờ, họ giúp nhà tôi chuyển giường tủ, đồ đạc trên thùng xe xuống rồi buộc dây
khiêng đi. Khi đồ đạc chuyển đi hết rồi, bố mẹ tôi chào cảm ơn bác tài xế , đợi
cho chiếc xe quay đầu nổ máy chạy đi, để lại phía sau luồng bụi đất và khuất
hẳn sau khúc ngoặt, mới dắt chị em tôi đi. Qua một chiếc cầu bắc chênh vênh
bằng những thanh tà vẹt ngang con sông nhỏ, lại theo đường bờ mương nước, tôi
thấy cơ man là tre. Đã mấy lần theo cha mẹ về quê ngoại mỗi dịp hè nên tôi biết
cây tre là thế nào nên cứ chỉ chỏ làm vẻ hiểu biết. Đường làng lát gạch
nghiêng, tôi đi guốc gỗ nên trầy trật mấy lần suýt trẹo chân. Khi ngang qua một
luỹ đất cao với tre gai và dứa dại dầy đặc, mẹ tôi bảo là ngày trước nhà mình ở
đây. Tôi ngây thơ hỏi:
- Thế bây giờ nhà mình về ở
chỗ này hả mẹ ?
- Không, không ! ... – mẹ vội
bảo – Bây giờ là của người khác rồi. Nhà mình không có nhà, phải ở nhờ nhà cụ
Thi, con ạ
.
Tôi không hiểu tại sao lại đi ở nhờ , song
cũng không hỏi thêm. Tôi lờ mờ biết rằng có chuyện gì đó mà trẻ con không hiểu
được. Hôm ấy, bữa cơm trưa cả nhà tôi ăn cơm với nhà bà cụ Thi. Lại mất cả buổi
chiều, đến sâm sẩm tối, mọi người mới giúp nhà tôi kê dọn xong đồ đạc vào
căn nhà ngang mà bà cụ Thi cho gia đình tôi mượn.
Đêm đầu tiên ngủ ở quê, tôi thiếp đi vì
mệt sau một ngày di chuyển, bận rộn cùng cả nhà. Rồi tôi tỉnh ngủ. Thoạt đầu
tôi vẫn tưởng mình đang ở ngôi nhà cũ ở ngoài thành phố, nên đưa mắt nhìn ra
cửa sổ cạnh giường, những bây giờ tối om. Ngọn đèn dầu hãm hạt đỗ đỏ quạch trên
nóc tủ chè đủ cho tôi hiểu mình đang ở quê. Gia tài nhà tôi, của nả trông thấy
có một chiếc giường tây, một chiếc phản lim, một tủ chè gụ, một tủ đứng đựng
quần áo, thêm chạn bát và vài cái chum vại đựng gạo. Thường thì tôi ngủ chung
với bố mẹ trên chiếc giường tây, hai chị gái tôi ngủ trên chiếc phản, đã nhiều
năm nay là thế. Tôi nằm im nghe ngóng. Chợt tôi nghe tiếng bố tôi húng hắng,
trở mình và hình như ông quàng tay lên người mẹ định âu yếm, an ủi. Lại hình
như mẹ gạt tay bố rồi trở mình nằm nghiêng về phía tôi ở trong cùng và
choàng tay ôm riết tôi vào lòng. Tụi vốn sợ búng đờm nờn sung sướng nộp mỡnh
trong lũng mẹ ờm ỏi, lại lo mẹ biết là mình tỉnh ngủ, bốn nằm im thin thít vờ
ngủ say, không dám thở mạnh. Tôi đoán là mẹ giận bố. Tụi biết, trước khi
về quê, giữa cha mẹ tôi đó xảy ra một cuộc tranh luận gay gắt. Mẹ tôi thỡ không
muốn về quê nội mà muốn về quê ngoại, nơi đất vườn rộng, lại có bà ngoại
và các cậu dì tôi giúp đỡ. Còn bố tôi thì nhất quyết về quê nội, dù có phải bỏ
tiền ra mua đất, dù có thiếu thốn đến mấy cũng chịu được, vỡ vốn chất gia
trưởng, muốn giữ tiếng khụng phiền lụy bờn nhà vợ . Tôi chỉ hiểu vậy, chứ đâu
biết còn những nguyên nhân sâu xa khác, mãi đến sau này tôi mới rõ. Ấy là sự ờ
chề mà mẹ tụi phải gỏnh chịu những ngày thỏng về làm dõu bờn quờ nội trong thời
kỳ cải cỏch ruộng đất...
Tôi nghe tiếng bố tôi thở dài. Lại nghe
tiếng côn trùng sau nhà i ỉ, tiếng cá đớp ao bèo lóp tóp, tiếng ếch nhái từ
ngoài đồng xa mơ hồ. Ngoài sân vườn không ánh điện, chỉ bóng đêm đặc quánh. Rồi
nghe đâu như gió mùa nổi. Tôi hình dung ra cả một thế giới ma quái đang nhảy
nhót ngoài kia, bỗng thấy sởn người, nên co mình nằm thụt vào lòng mẹ. Và tôi
thiếp dần đi trong nỗi sợ, mơ hồ thấy tiếng thở dài của cha, tiếng mẹ trở mình
quay lại phía cha
...
Rồi những bỡ ngỡ ban đầu cũng dần qua đi .
Chỉ lo nhất là không biết rồi đây cả nhà sẽ sinh sống bằng gì ?...
( còn nữa )
Nhận xét
Đăng nhận xét