Ai lên Mèo Vạc cùng tôi.

1.

Ai

cùng tôi

Mèo Vạc

ta lên

những đá cùng đá

chất ngất mây

lởm chởm găm đáy vực

giăng giăng

ngang lối chân trời,

chiều về

khói mây bồng bềnh

biển đá ngỡ trùng khơi...

Ai

cùng tôi,

sẻ chia

nỗi niềm đá

đêm ngày mòn mỏi

tắm nắng

gội mưa

ngậm sương đêm

nhuần nên ruộng cạn

vậy mà,

lưỡi cày nạy đá

lâng câng

chân bò trầy trật

bàn chân người

bước đi

lõm sát tận mu.

Đá vã mồ hôi,

người đổ máu

ngày qua ngày

tháng lại tháng

năm cùng năm

leo trèo

trỉa bắp

ngô thương người

giận đá

mà lên,

lá xanh trời

bắp vàng giấc ngủ vùi

còm cõi

nuôi những phận người

truyền kiếp...

Đá mơ mộng,

người thì chân thật

lấy miếng ăn

làm trời

đá có thấu cho chăng ?

2.

Ai

cùng tôi

ngước đỉnh mây trôi

lên Mã-pí-lèng

bao đời

ngựa chồn chân quỵ gối

bên

đá dựng trường thành

bên

trượt sâu bóng tối

thăm thẳm

chiếc gàu nhỡ tay

rơi

qua một ngày

vẫn lưng chừng núi

hun hút

đáy sâu

dòng Nho Quế uốn mình

luồn sợi chỉ bạc

mong manh

qua trùng trùng lưỡi đá

cứ thế

loanh quanh

chẳng rối

cuộn thời gian

thả ước vọng

về xuôi

đã vậy ngàn đời...

Chon von

vách cao

lẫn với mây trời

những nếp nhà Mông

ngày đêm tỏa khói

ngầy ngậy

mèn mén

khen khét

củ lùi,

thịt nướng

dậy mùi

nồng nồng

hơi rượu,

bao nhọc nhằn

kiếp người

bao ngang tàng

kiếp núi

đắm mình

tắm gột cơn say

sinh thực

thâu đêm

chập chờn

tới ánh ngày

lại dậy sớm

đi nương

đàn ông

ôm việc nặng

đàn bà

địu con leo dốc

vừa đi vừa se gai

chẳng cần gì cho mình

dành tất

để ngày mai...

3.

Ai

cùng tôi

đi chợ Khâu Vai

năm chỉ một lần

thỏa khát khao

bụng trai gái

mong ước cả một năm

ước ao suốt một đời

dằng dặc

nỗi người...

Đàn ông

hùng hục

sẵn lòng

đốt sức

bạt cả núi,

tung hê trời

đàn bà bền bỉ

lầm lụi xay ngô

nơi góc tối

se sợi gai

nối tình như sông

địu con

mòn mỏi

còng lưng

để đợi

một ngày,

mỗi một ngày thôi...

Ai

trả lời

tình yêu

là cái chi chi,

mà khiến con người ta

khổ vậy?

giản đơn,

đến Khâu Vai

là thấy,

tình yêu chẳng giống cái gì...

May ra,

chỉ có trời

biết tình yêu

là giống cái chi,

có thể làm mây ngừng bay

gió ngừng thổi

trời đang sáng thành tối

đêm tối bỗng sáng trưng

sông chảy ngược

biển nên rừng,

núi hóa vực

khi rồ dại

khiến người ta không còn là người nữa,

nhanh tàn lụi như lửa

âm ỉ nung như lửa,

mềm mại luồn như nước

mãnh liệt cuốn phăng như nước

và khiến con người ta

mãi mãi

là người...

Kia,

những cặp gái trai

không tuổi,

thấp thoáng sau những mỏm đá,

lùm cây

lẫn vào đêm

nhập cùng ngày

hòa vào đất trời,

bản thể

nguyên sơ...

4.

Ai

cùng tôi

trên Đường Hạnh Phúc

ngoằn ngoèo,

vách đá

thung mây

quanh năm

đắm sương

say

khuya sớm

xiếc trên dây

lảo đảo

mà chẳng bao giờ ngã,

chấm đỉnh núi này

quơ đỉnh núi khác

chạm mặt không gian

vuốt mũi thời gian...

Một thuở

gian nan

sao thấu... ?

Ai người

Cao-Bắc-Lạng

ai người,

Hà-Tuyên-Thái

ai Hải Dương,

ai Nam Định

những ai ...?

Hai triệu ngày công

ngót sáu năm ròng,

hàng ngàn thanh niên

cả vạn dân công

mười sáu

dân tộc anh em

tay nắm tay nhau

dốc sức

nào choòng sắt

quang mây

rọ tre,

núi bạt

đèo san

ba triệu khối

nắn mềm mại

con đường...

Ai

đã từng đổ mồ hôi

và máu

thấm từng kẽ đá

nơi đây,

ai còn

ai mất

ai ghi danh vào sử sách

ai chẳng biết tên

ai không rõ mặt

ai là ai

không một ai

dám chắc

đo thấu gian khổ

đất này...

Chỉ có đất trời

chỉ có mây bay

chỉ cỏ dại là muôn đời

thấu hiểu...

Và dưới kia

dòng sông

mãi chảy

chở công lao về xuôi

máu dành thấm

đất này...

5.

Ai

trước tôi,

chọn vùng đất địa đầu

không phải nơi mình chôn rau

làm đất sống

chọn mảnh đất khô cằn

là quê hương thứ hai ...?

Phải chăng,

em

cô gái miền xuôi,

thời thiếu nữ

mộng mơ

miền sương trắng

sớm chiều vương đầu núi

mơ hoa nở

bướm bay dọc suối

mơ chàng trai ngược

vai rộng

bụng thon

ngực nở như vòm

vai quàng nỏ

tay dao quăng

sức vóc vâm

chạy phăm phăm

khỏe hơn chàng Lía...

Chàng,

đốn củi

giăng lưới

bẫy chim rừng

bắt cá suối

tìm săn những con thú to

bạt núi mở rãy

dựng nhà,

thành vị hoàng của rừng thiêng,

chàng truyền tin

tuyển hậu,

em

cô gái miền xuôi

mộng

thành bà chúa rừng xanh...

Em

rời quê,

bỏ cả thị thành,

bỏ cả mối tình

thuở học trò

theo một chàng trai

về núi

chọn cao nguyên đá

làm quê mới

lấy giường đá

thay ổ rơm

lửa rãy đốt nương

thay khói lam chiều quê cũ

gió ngàn sương giá

thay ngọn gió đồng quê mỗi chiều hôm

tiếng choòng đục đá

thay tiếng chổi quét lá tre...

chỉ đêm đêm

thao thức với canh khuya

nỗi nhớ mẹ thương quê

thả rông

như chó hoang

chạy điên dại

khắp đại ngàn sông suối,

em lắng nghe

giọng nói

của mối tình xa

xao xuyến vọng về

như an ủi

vuốt ve,

thiếp đi

trong hoang nồng mộng mị...

Và sớm mai,

khi mặt trời đội núi

chim rừng chíp chiu

ca khúc đón ánh ngày

em

rụi mắt

bừng

như thuở thơ ngây,

trẻ trung

cho ngày mới

chăn thả

tiếp

giấc mơ thời vụng dại

trên những đỉnh núi hoang

chan chứa nắng mưa ngàn...

6.

Ai

cùng tôi

lang thang

vạn nẻo xứ này

theo bóng mây bay

đến những bản làng

khuất lối...

Ai

cùng tôi bám núi

lên thăm lớp học

chênh vênh

đám học trò chân đất mùa đông

mặt lem phấn mắt đen tròn ngơ ngác

cố học lấy cái chữ

làm người,

Em

cô giáo miền xuôi

nhiều năm rồi

cắm bản

thương bày trẻ

ban ngày làm cô

tối về làm mẹ

lấy vất vả làm vui

vài bộ áo quần đẹp

may đã lâu rồi

chẳng mấy khi được diện,

đêm gió ngàn

chăn đơn gối chiếc

quờ tay tìm hơi ấm

trống không,

nén

tiếng thở dài

nước mắt nuốt vào lòng...

Em

cô y tế thôn bản

ngày lại ngày, mờ sáng

thấu canh khuya

lo theo cái ốm của người

tất bật ngược xuôi

nhiều khi bát cơm đưa lên miệng

chưa kịp ăn,

đặt xuống

choàng vội túi y cụ

chéo vai

quáng quàng

băng lối tắt

ngõ gai

kịp tới cứu người

kịp đón đứa trẻ

chào đời

quệt tay

lén chùi nước mắt

hòa niềm vui

làm mẹ...

Vậy mà,

khi trở trời

trái gió

cơn sốt ào đến bất ngờ

một mình

một cái chăn

cắn răng ghì cái lạnh thấu lòng

cong người xua đi cái nóng

nhăn mặt nuốt tiếng rên

ngợp họng

vã mồ hôi

là bớt sốt thôi mà...

Ôi

thèm nghe

một tiếng người

cho bớt tủi,

sốt qua...

Vật vã

mong

trời chóng sáng...

7.

Ai

cùng tôi

trở lại Mèo Vạc

uống rượu ngô

ly còn nóng trên tay

đếm rượu nhỏ giọt

tí tách

mà say

ngồi bên bếp lửa

ngó qua khe cửa

thấy sương bay

núi chao nghiêng

sông chảy trên mây,

ngửi mùi phân bò

nồng nồng

xông ngái mũi,

tự tay chất thêm củi

rỉ rả

hỏi chuyện cặp vợ chồng Mông

chuyện yêu nhau ngày xưa

nơi phiên chợ mùa đông,

chàng

uống cạn dăm bát rượu

vẫn sung sức

khoe khèn

chân nhảy lò cò

quay tít cung thang

cất lên điệu khèn tình ái

nàng

mê điệu khèn

mê sức rượu

mê sức vóc đàn ông

tràn căng

hừng hực

mà nên vợ nên chồng

no đói cùng nhau

từng ấy năm ròng

của nả

giống vốn

gần chục mặt con

giờ thì kiệt sức...

Ngôi nhà tường đá

chênh vênh bên mép vực

đi chợ phiên

mất nửa ngày đường

thăm hàng xóm gần

cũng cách mấy cái nương

buồn

thì rượu chơi

chán

lại ngủ vùi

mơ giấc

thời trai trẻ,

bước ra cửa

đất trời vẫn thế

núi sông kia

đã gần hết kiếp người

ngước mắt

trông

ngàn lau

trắng xóa trời...

8.

Ai

đã chờ tôi

trở lại Mèo Vạc

hằng năm

khi gió heo về

cao nguyên đá

hươm vàng

mỗi chiều ngả bóng

cao nguyên đá

toát lạnh

đêm suông...

Ai

đã cũng tôi

nghe hổn hển đại ngàn

ngợp thở

man dại gào hoang thú

tìm bạn

mầm cây cựa mình

trong kẽ đá

nghển trời đón những ánh sao băng

đất trời hỗn mang

vạn vật hỗn mang

cái sống

thời hoan hỉ...

Ai

khi tôi về xuôi

thì ở lại

sống cùng muôn trùng sông núi

ngày lại ngày

nhẫn nại

ghi

từng dòng

biên sử

nâng niu

mỗi nếp gấp thời gian

khắc trên bìa

cuốn sách đời

hai chữ

Hà Giang...

miền yêu dấu

nơi mình đã chọn

làm quê hương

nơi mình về làm dâu

rồi sinh nở

và nuôi con lớn khôn

nơi đánh đổi cả một thời vụng dại

nơi chua cay

chát mặn

ngọt bùi,

nơi tiếng lòng thầm thĩ đêm thâu

đã rủ rê mình trốn chạy

nơi níu giữ

bàn chân đi

ngần ngại

so đo chi

canh bạc cuộc đời này...

Thôi thì,

khi một đã liều

lúc ba đã dám

bảy nhiều chi đâu

lo toan

thời đã duyên nhau

thì đi chót phận

dẫu nhàu

cũng chơi,

gặp người đây

chậm mất rồi

có thương

thì nhớ

khi rời chân đi

non kia

ngàn tuổi

đương thì

sông kia

dẫu uốn

chẳng đi lạc dòng...

Vạn trùng trời đất

thong dong

mỗi năm

trở lại

cho lòng

phải nhau...